Typy podatków

 

podatek od posiadania psa (Obecnie podatek od psów został zmieniony na opłatę),

podatek od środków transportowych,

podatek od czynności cywilnoprawnych,

podatek od gier

Podatek cedularny: typ opodatkowania polegający na odrębnym opodatkowywaniu każdego rodzaju dochodów podatników. Pozwala na preferowanie jednych, a dyskryminowanie innych rodzajów dochodów przez ustalanie zróżnicowanych stawek i skal opodatkowania. Utrudnia jednak stosowanie progresji w stosunku do podatników osiągających dochody z kilku źródeł.

W procesie rynkowym występuje przemieszczenie obciążenia podatkowego, w wyniku czego podatkami jest obciążona całkowicie lub częściowo inna osoba niż płatnik podatku.

 

  Funkcje podatków

asyfikacja podatków wg OECD:

 

 podatki dochodowe,

1. podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT),
2. podatek dochodowy od osób prawnych (CIT),
3. Obowiązkowe składki ubezpieczeniowe, zdrowotne itp.
4. opodatkowanie własności,
5. Podatki od nieruchomości,
6. podatek rolny (gruntowy),
7. podatek leśny,
8. podatek od spadków i darowizn,
9. podatki od towarów i usług,
10. podatek od wartości dodanej (VAT),
11. akcyza:podatek pobierany od spożycia niektórych artykułów, pobiera się od przedsiębiorcy, który wlicza ją do ceny towaru,
12. cło: podatek graniczny od towarów, w ostatecznym rozrachunku płaci konsument (część doktryny prawa podatkowego nie uważa ceł za podatki ze względu iż jego celem nie jest co do zasady ochrona interesu finansowego fiskusa, ale ochrona rynku wewnętrznego. Zgodnie z klasyfikacją dochodów budżetu państwa wpływy z tytułu ceł są włączane do pozycji dochody niepodatkowe. Zgodnie z tą klasyfikacją cło należy do kategorii , czyli świadczeń, którym towarzyszy równoległe świadczenie ekwiwalentne w postaci pozwolenia na wwóz lub wywóz towarów),
13. inne:

 

 

 

 

 

Podatki pełnią funkcje, które z jednej strony mają charakter obiektywny, natomiast z drugiej strony zmieniają się, w miarę jak zachodzą przeobrażenia ustrojowe i społeczno-gospodarcze.

 

Do podstawowych funkcji podatku należą:

 

 

 

 

 

 

1. fiskalna (inaczej dochodowa),
2. regulacyjna,
3. stymulacyjna,
4. informacyjna.

 

 

 

Podatki służą w pierwszej kolejności realizacji funkcji fiskalnej, która sprowadza się do tego, że podatek pełni bardzo ważną rolę jako podstawowy rodzaj dochodów budżetowych. Jego rozmiary przewyższają wpływy z innych tytułów, takich jak opłaty, cła czy pożyczki. Funkcja fiskalna jest jedną z najstarszych funkcji podatkowych. I w czasach nowożytnych, i w czasach współczesnych podatki zabezpieczają pokrycie głównych wydatków publicznych.

 

Ściśle związana z funkcją fiskalną jest funkcja regulacyjna. Polega ona na kształtowaniu dochodu i majątku będących w dyspozycji podatników. Akceptowana jest w każdych warunkach społecznych i politycznych. Dzięki podatkom następuje redystrybucja dochodu i majątku narodowego między podatnikami, a związkami publicznoprawnymi, jakimi są państwo i organy samorządu terytorialnego. Zakres redystrybucji podatkowej zależy od struktury gospodarki.

 

Funkcja stymulacyjna natomiast, oznacza wykorzystanie instrumentów podatkowych w celu wywarcia wpływu na warunki działania jednostek oraz na kierunki i tempo ich rozwoju. Funkcja stymulacyjna realizuje się poprzez zróżnicowanie obciążeń podatkowych, dzięki czemu podatek może wpłynąć zachęcająco lub zniechęcająco na podejmowane decyzje w sprawie prowadzenia działalności. Praktycznym wyrazem realizacji tej funkcji w sensie pozytywnym jest system zwolnień i ulg podatkowych. Obecnie większa część ulg została zlikwidowana i zastąpiona poprzez wprowadzenie 19% podatku dochodowego dla przedsiębiorców.

 

Ostatnią z wymienionych funkcji podatku jest funkcja informacyjna. Polega ona na tym, że realizacja wpływów podatkowych ogółem lub z określonego podatku dostarcza informacji o prawidłowościach bądź nieprawidłowościach przebiegu procesów gospodarczych. Znaczne obniżenie wpływów od podmiotów gospodarczych może świadczyć, np. o trudnościach ze zbytem produkcji lub z wyegzekwowaniem należności od niektórych kontrahentów.

 

Podatki dzielą się na bezpośrednie i pośrednie.

 

Podatki bezpośrednie: nałożone na dochód lub majątek podatnika, np. podatek dochodowy, gruntowy, spadkowy.

 

Podatki pośrednie: nakładane na przedmiot spożycia, np. VAT, akcyza – ostatecznie płaci konsument.

 

 

 

Zasady podatkowe

 

 

- zestaw zaleceń formułowanych przez teorię ekonomii i finansów pod adresem państwa, tzn. parlamentu , rządu, partii politycznych itp.

 

Wykształciły się one na skutek historycznego rozwoju państwa, budżetu i podatków.

 

 

 

Pierwsze zasady podatkowe zostały stworzone przez Adama Smitha, a w ich skład wchodziły cztery podstawowe kanony: równość, pewność, dogodność, taniość.

 

 

 

W XIX w. zasady podatkowe zostały rozszerzone i uporządkowane przez Adolfa Wagnera i od tamtej pory nie uległy one większym zmianom.

 

Do zasad podatkowych należą:

 

 

 

a) zasady fiskalne:

 

- wydajność- według tej zasady państwo powinno sięgać do takiego przedmiotu opodatkowania, który dostarczy dochodów niezbędnych do realizacji funkcji i zadań państwa i władz samorządowych;

 

 

 

- elastyczność- podatek powinien reagować na zmieniające się procesy i zdarzenia gospodarcze oraz społeczne;

 

 

 

- stałość- mówi o konieczności unikania wprowadzania nowych podatków i zmian w podatkach już istniejących;

 

 

 

b) zasady ekonomiczne:

 

- nienaruszalność majątku podatników- wysokość podatku nie może zmniejszać majątku podatnika. Podatek powinien być pokrywany z dochodów bieżących;

 

 

 

c) zasady sprawiedliwości:

 

- powszechność- ciężary podatkowe powinny mieć charakter powszechny, tj. każdy obywatel, przedsiębiorca itp. powinien być objęty podatkiem, jeżeli spełnione są warunki powstania stosunku podatkowego;

 

 

 

- równość- ciężary podatkowe powinny być rozłożone równomiernie na wszystkich podatników;

 

 

 

- zdolność dochodowa- wedle tej zasady, każdy podatnik osiągający taki sam dochód, powinien poświęcić na rzecz państwa identyczną korzyść;

 

 

 

 

 

d) zasady techniczne:

 

 

 

- pewność- podatki powinny być niezawodnym źródłem dochodów państwa. Oprócz tego każdy podatnik powinien być poinformowany o wysokości podatku, który jest zobowiązany zapłacić;

 

 

 

- dogodność- pobór podatku powinien uwzględniać warunki finansowe podatnika, a także cykl i charakter jego działalności;

 

 

 

- taniość- koszty realizowania podatków nie mogą nadmiernie uszczuplać dochodów państwa.

 

Współcześnie, pieniądze z podatków trafiają do skarbu państwa, województwa, powiatu albo gminy które dzięki temu mogą inwestować w rozwój infrastruktury, wojska, policji, oświaty, służby zdrowia, itp.

 

Podatki są powszechnie uważane przez podatników za uciążliwe i niesprawiedliwe, stąd stwierdzenia: Podatki płaci każdy, wszędzie i zawsze lub Są w życiu tylko dwie pewne rzeczy: śmierć i podatki. Jak mawiali włościanie w cesarstwie austro-węgierskim: od myszy do cesarza, wszystko żyje z gospodarza.